Tijdens de Slag om Arnhem in september 1944 raakte het oude negentiende-eeuwse stationsgebouw ernstig beschadigd. In 1954, ter gelegenheid van de opening van het nieuwe station, schonk het gemeentebestuur van Arnhem een kunstwerk aan de Nederlandse Spoorwegen. Herman Schelling, de architect van het station, was betrokken bij de gift en koos voor het beeld De Phoenix van Willem Reijers. In het naoorlogse stationsgebouw van Schelling stond het werk in de stationshal. In 2015 kreeg De Phoenix een nieuwe plek in de door UN Studio ontworpen die het gebouw van Schelling heeft vervangen. Opnieuw staat het beeld in de stationshal.
Het beeld stelt twee vogels voor: een ligt dood of stervend op zijn rug. Een andere vogel richt zich als een phoenix op. Hij spreidt zijn vleugels en staat op het punt weg te vliegen. Het beeld staat vrij in de ruimte en is vanuit iedere hoek te beschouwen. Het beeld doet denken aan het half abstracte werk van Zadkine: de vorm van de voet en de structuur van de huid van het beeld vertonen verwantschap.
Oorspronkelijk stond het beeld op een hoge zuil met verticale groeven, verwijzend naar de klassieke architectuur. In 2007, ten tijde van een ingrijpende verbouwing van het station, werd het beeld opgeslagen. Bij de herplaatsing kreeg het beeld een lage, gladde, conische zuil van hardsteen, ontworpen door Ben van Berkel, de architect van het nieuwe station.
Er zijn diverse afgietsels van het beeld gemaakt. Eén afgietsel staat sinds 1978 in Amsterdam op een klein plein aan de Lijnbaansgracht Dit beeld heeft een zuil van gegoten grindbeton. Een ander afgietsel staat in het Kröller-Müller museum in Otterlo. Dit beeld staat op een zuil van gemetselde betonblokken. In ditzelfde museum bevindt zich ook een voorstudie van het beeld waarin de twee vogelfiguren duidelijker te onderscheiden zijn.
De phoenix is een mythologisch vogel die voorkomt in Egyptische en Aziatische culturen en in de klassieke mythologie. Het verhaal luidt dat de vogel 500 jaar oud wordt. Als hij sterft, bouwt hij een nest dat samen met de vogel verbrandt. Maar telkens opnieuw wordt een jonge phoenix uit de as herboren. De ziel van de oude phoenix daalt neer in de jonge en leeft zo eeuwig voort. De phoenix symboliseert de herrijzenis van steden na de Tweede Wereldoorlog. In de wederopbouwperiode werd het veelvuldig toegepast. De phoenix is ook onderwerp van het beeld van Kees Timmer bij het Stationspostkantoor in Rotterdam.
Willem Reijers
Wilhelmus Ludovicus (Willem) Reijers (1910-1958) studeerde in München, Londen en Parijs. Aanvankelijke richtte hij zich op de schilderkunst. Hij kreeg lessen van Fernand Léger aan de Académie de la Grande Chamière. In 1939 werkte hij in het atelier van Osip Zadkine. Daarna maakte hij vooral beeldhouwkunst. Na de oorlog werd zijn beeldhouwwerk tentoongesteld op de Biënnale van Venetië. In 1952 maakte hij een beeld voor het Werkspoor in Amsterdam. Het beeld boven de entree representeert machinale en menselijke arbeid. Reijers was gedurende zijn korte leven lid van de kunstenaarsgroep Vrij Beelden.
