Overslaan en naar de inhoud gaan
Kunstwerk

Snelheid en Kracht, en de vier elementen

Bijzonderheden

Thema Spoorambacht Kunstenaar
Emil van den Bossche
Onderwerp
Personificaties, man en vijf vrouwen met attributen
Kunstvorm
Beeldhouwkunst
Materiaal/techniek
Natuurstenen reliëfs
Locatie Afmetingen in cm
elk ca 90 x 180
Jaartal
Uitvoering
Atelier Van den Bossche en Crevels, Amsterdam
Locatie gebied
Gevel

De gevel van station Den Haag HS is rijk gedecoreerd. ‘Snelheid’ en ‘Kracht’ en de vier elementen lucht, aarde, water en vuur worden tezamen verbeeld in twee natuurstenen gevelreliëfs. De reliëfs bevinden zich in de boogtrommels van de twee torens.

Centraal op het reliëf van de linkertoren zit een vrouwfiguur in klassiek gewaad. Het is de maangodin Luna (of de Griekse variant, Selene). Ze is herkenbaar aan de maansikkel op haar voorhoofd. In haar ene hand houdt ze bliksemschichten en in de andere een bol. De bliksemschichten staan voor snelheid en de bol verbeeldt kracht. De bol is de aeolipile: een antieke voorloper van de stoommachine die werd uitgevonden door Heron van Alexandrië. ‘Snelheid’ en ‘Kracht’ worden hierbij geroemd als de eigenschappen van de spoorwegen. De combinatie van symbolen keert ook terug in een pilasterdecoratie in het koninklijk paviljoen.
Links van Luna zien we een halfnaakte vrouwfiguur die ‘de lucht’ personifieert. Ze houdt een lange stok in haar hand met daaraan een vogelnetje. Naast haar zit een roofvogel. De figuur rechts personifieert de aarde. Ernaast zijn een bokje en een bundel maïsplanten afgebeeld.

Centraal op het reliëf aan de rechtertoren zit een mansfiguur. Hij houdt een bol in handen die kracht verbeeldt. Hij wordt vergezeld door een vrouw met een drietand en een vis. Zij symboliseert het water. Tot slot is een vrouw te zien met een draak en een vuurkorf. Zij staan voor vuur.

De van oorsprong Belgische beeldhouwer Pierre Elysée (Emil) Van den Bossche (1849-1921) was opgeleid aan de École des Beaux Arts in Brussel. Van den Bossche kwam naar Nederland als assistent van de eveneens Belgische beeldhouwer Eduard Colinet die doceerde aan de kunstnijverheidsschool Quellinus in Amsterdam. Van den Bossche maakte veel beeldhouwwerk voor kerken, waaronder de Amsterdamse Mozes en Aäronkerk. Hij werkte vaker voor de spoorwegen, onder meer in Vlissingen en 's-Hertogenbosch. In 1893 richtte hij samen met Willem Crevels het Atelier Van den Bossche en Crevels op. Dit atelier vervaardigde onder andere het beeldhouwwerk op de Gouden Koets.

Even geduld aub, u wordt doorgestuurd naar de beeldenbank