Op de wanden van de stationshal in Haarlem hangen twee grote tegeltableaus. Ze hebben dezelfde afmetingen. Ook zijn ze allebei in monochrome tinten uitgevoerd en omlijst met een sierrand van tegels. Het zijn allegorieën op Industrie en Landbouw. De tegeltableaus tonen de tijd van voor het industriële tijdperk. Ze illustreren de impact van de uitvinding van de stoommachine als vervanger van de inzet van paarden, molens en menselijke spierkracht. Bovendien refereren de tableaus aan de context van het station en aan de voorspoed die de spoorwegen zouden brengen voor landbouw en industrie: twee bedrijfstakken die ingrijpend veranderden in het industriële tijdperk.
Industrie
Op de westwand van de stationshal hangt het tegeltableau Industrie. In groentinten is het interieur van een smederij uitgebeeld. Twee smidsen met ontbloot bovenlijf en een derde in hemdsmouwen zijn aan het werk. De man links brengt met beide handen de blaasbalg in beweging die het smidsvuur moet opstoken. De klompen aan zijn voeten geven het tafereel een Hollands tintje.
De mannen rechts van hem smeden een werkstuk op een groot aambeeld. Ze slaan met hamers op het gloeiende ijzer. Een van hen houdt het werkstuk met een tang op zijn plaats. Links staat een vat water waarin het werkstuk wordt afgekoeld. Op de achtergrond zien we nog enkele vuurplaatsen. Her en der zijn gereedschappen in de smidse afgebeeld en rechts op de voorgrond een spoorwiel. Dit laatste detail refereert aan de smederij als een belangrijke leverancier voor het spoormaterieel van de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HIJSM).
Het hoofdtafereel wordt omrand door een decoratieve lijst van tegels in wit en bruin. Het tableau is vrijwel geheel omlijst door hardstenen bouwornamenten.
Dominicus de Ruiter
Het tableau dateert uit 1908: het jaar waarin het station van Haarlem gereedkwam. Mogelijk is het ontworpen door D.P.J. (Dominicus) de Ruiter (1872-1947). Hij was hoofd van de schildersafdeling van de Koninklijke Plateelbakkerij Rozenburg in Den Haag: de plek waar het tableau gemaakt is. De naam van de plateelbakkerij is rechtsonder in de sierrand verwerkt. In tegenstelling tot Landbouw, de pendant van dit tableau, is het niet ondertekend door de ontwerper.
Meer tegeltableaus
Station Haarlem is rijk gedecoreerd met tegeltableaus. De perrongebouwen zijn voorzien van tableaus in eenzelfde palet die de functie van de gebouwen duiden of de spoorwegen representeren. Zij verwijzen evenals de tegeltableaus uit de stationshal naar ‘de oude tijd’. Dit thema komt ook terug in bijvoorbeeld de grote reliëfs op de torens van station Amsterdam Centraal.
Ter gelegenheid van het 100 jarig jubileum van de spoorwegen schonken zowel de bond van gepensioneerden bij de Nederlandsche Spoor- en Tramwegen als de stationskruiers een tegeltableau. Deze werken van Jaap Gidding en Adrianus Stolk zijn eveneens op de perrongebouwen aangebracht.
