Station Enkhuizen is onderdeel van . Op basis van de afspraken tussen NS en ProRail is op dit station een cultuurhistorische van toepassing. Lees onderstaand de algemene omschrijving van het station uit de publicatie van 2008.
De Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij gaf in 1884 opdracht tot de aanleg van een spoorlijn tussen Zaandam en Enkhuizen. Door de spoorlijn kreeg Enkhuizen een verbinding met Amsterdam en bloeide het stadje weer op. Station Enkhuizen dateert uit 1886 en is een kopstation, aan de rand van de oude stad en midden in het havengebied. De HIJSM startte gelijk met de spoorlijn ook een veerdienst van Stavoren naar Enkhuizen, die nog steeds bestaat. Zo ontstond de bijzondere situatie dat op het station kan worden overgestapt van de trein op de boot. Aan het station is voor de bootpassagiers een overkapping met wachtruimte aangebracht. Vanaf het station heeft de reiziger een weids uitzicht over het IJsselmeer.
De architectuur van station Enkhuizen is niet afgeleid van een standaardontwerp. Het gebouw werd speciaal voor deze plaats ontworpen, geheel in lijn met de traditie van de HIJSM. Anders dan gebruikelijk bij kopstations zijn de stationshal en de entree niet in het verlengde van de perrons gesitueerd, maar ter zijde van de en liggen ze naar de binnenstad toe gedraaid. Het gevolg hiervan is dat het station een asymmetrisch complex vormt, bestaande uit een hoofdgebouw van twee verdiepingen, een klein paviljoen op de kop van de perrons en daartussen een lage verbindingsvleugel. Samen met de luifels en de overkapte wachtruimte van de veerboot ontstaat een gebouw. Het is een baken in zowel de haven als de stad.
Aan het ontwerp is duidelijk zorg besteed met veel geornamenteerde details. De sierlijsten onder de dakrand, de afwisseling van bakstenen en natuursteen, de dakkapellen en de gietijzeren dragers van de overkapping bewijzen dit. Het dak is bedekt met pannen in twee verschillende kleuren die een patroon vormen.