Overslaan en naar de inhoud gaan
Kunstwerk

Portret van Koning Willem III

Bijzonderheden

Thema Overig Kunstenaar
Georg Sturm
Onderwerp
Portret van Koning Willem III
Kunstvorm
Schilderkunst
Materiaal/techniek
olieverfschilderij
Locatie Jaartal
Uitvoering
Jan Visser
Locatie gebied
Interieur

Een deel van Amsterdam Centraal werd bestemd als bedrijfs- en kantoorruimte voor medewerkers van de spoorwegondernemingen, de post en enkele andere gebruikers.  Er werden een grote en kleine vergaderzaal ingericht op de tweede verdieping. In deze zalen bevinden zich enkele wandschilderingen. De ruimten zijn nu in gebruik als kantoren van NS, en aangepast voor het nieuwe gebruik.

Grote vergaderzaal: Koning Willem III

De grootste ruimte aan de stadszijde was door architect Pierre Cuypers bestempeld als ‘De grote vergaderzaal’, gelegen boven de ontvangsthal. Cuypers zag een pendant voor zich van de burgerzaal van het stadhuis op de Dam: rijk gedecoreerd, bestemd voor alle Amsterdammers en een ode aan de stad Amsterdam en haar geschiedenis. Als gevolg van een ministeriële inmenging, waarbij de ruimte als “een onnodig vertrek” bestempeld werd, werd de decoratie van de zaal niet voltooid. De vergaderzaal werd vervolgens verhuurd als kantoorruimte.

De zaal had oorspronkelijk vier houten deuromlijstingen met deurstukken: vier ronde geschilderde portretten van koning Willem I, koning Willem II, koning Willem III en prins Hendrik. De enige originele schildering die bewaard is gebleven, is het portret van koning Willem III. Rond zijn portret is zijn geboortedatum en zijn naam geschilderd: “19 FEBRUARI 1817 WILLEM III”.
Boven twee deuren zijn kopieën van portretten geplaatst in de oorspronkelijke houten omlijstingen. Het zijn de portretten van koning Willem II (1792-1849) en prins Hendrik (1820-1879), de broer van koning Willem III, bijgenaamd Hendrik de Zeevaarder.

Cuypers’ plannen gingen uit van twaalf wandschilderingen die aangebracht zouden worden. Zijn keus was gevallen op historische figuren die bij hadden gedragen aan de welvaart en de handel van Amsterdam. Slechts een van de geplande wandschilderingen zijn gerealiseerd. Een tafereel waarin Graaf Floris V in 1275 aan de inwoners van Amsterdam het tolprivilege verleende, is bij een verbouwing verwijderd of bedekt. De gewelven zijn aan het oog onttrokken door een systeemplafond. De balken zijn nog wel zichtbaar. Ze zijn, net als de oorspronkelijke gewelven, gedecoreerd met florale motieven. 

Cuypers regisseerde het decoratieprogramma tot in detail. Bij de keus voor het decoratieprogramma kreeg hij advies van zijn zwager Joseph Alberdingk Thijm (1820-1889) en Victor De Stuers (1843-1916). 
De schilderingen werden ontworpen door de Oostenrijkse schilder Georg Sturm (1855-1923). Hij maakte de kartons die als voorbeeld dienden voor de daadwerkelijke realisatie. De schildering werd aangebracht door decoratieschilder Jan Visser jr. (1856-1938) .

 

Bron

H. Romers, Spoorwegarchitectuur in Nederland 1841-1938, 1981, pp. 156-161.
W. van Leeuwen en H. Romers, Een spoor van verbeelding. 150 jaar monumentale kunst en decoratie aan Nederlandse stationsgebouwen, 1988, pp. 26-27.
De Sluitsteen, Jaarboek 14 (1998), pp. 52-60.
'Het Centraal Station', Algemeen Handelsblad. Nieuwe Amsterdamsche Courant, 12 oktober 1889.
A. Oxenaar, Centraal Station. Het paleis voor de reiziger, 1989, pp. 28, 81-82.
TAK architecten, Cultuurhistorische waardestelling station Amsterdam Centraal, 2015.

Even geduld aub, u wordt doorgestuurd naar de beeldenbank