De gevel en het interieur van het koninklijk paviljoen zijn rijk gedecoreerd met heraldiek, allegorische voorstellingen en spoorgerelateerde decoraties. Een aantal voorstellingen staat in het teken van de aanstaande troonopvolging van Wilhelmina die tijdens de opening nog maar 13 jaar was. De deugden en waarden van een goede vorst worden verbeeld door (mythologische) personificaties en putti.
In de zijkamers van de salon bevinden zich in totaal vier marmeren schouwen met stucdecoratie van het Amsterdamse beeldhouwatelier Van den Bossche en Crevels. De schouwen bevatten geschilderde schoorsteenstukken die zijn vervaardigd door het Amsterdamse decoratieatelier van Michel Antoine Hendrickx (1847-1906). Ze representeren Kracht en Voorzichtigheid en Wijsheid en Naastenliefde. De vier schilderijen vormen samen een ‘vorstenspiegel’: een reeks voorstellingen waarin de normen en waarden worden verbeeld waaraan een goed vorst zich dient te houden. In dit geval is de decoratie gericht aan de jonge troonopvolgster Wilhelmina (1880-1962).
Het eerste schoorsteenstuk verbeeldt Kracht. Kracht wordt gepersonifieerd door een vrouw in een kuras. Ze heeft een zwaard in haar rechterhand. Haar linkerhand rust op een schild. Op haar hoofd draagt zij de kop en de huid van een jachtdier.
Tegenover Kracht is een vrouwfiguur geschilderd die Voorzichtigheid personifieert. Zij kijkt in een spiegel die ze in haar linkerhand houdt. In haar rechterhand houdt ze een dolk. Aan haar voeten ligt een slang. Boven haar vliegt een vogel op. De spiegel en de slang zijn vaste attributen van de personificatie van Voorzichtigheid en Verstandigheid. De spiegel staat voor de zelfkennis: een voorwaarde voor voorzichtigheid. De slang is een dier waarmee voorzichtig omgegaan moet worden. Kracht en Voorzichtigheid vormen samen met Matigheid en Rechtvaardigheid, de vier kardinale deugden die teruggaan op de Griekse oudheid.
De balkonkamer is het meest private vertrek van de vorst. De schouw is voorzien van het Rijkswapen en een gekroonde W. Het geschilderde schoorsteenstuk toont een vrouw in 19e-eeuwse kleding die een boek leest met de titel Le livre de la nature. De vrouw personifieert Wijsheid. Een leeuw ligt naast haar. Aan de horizon lopen twee figuren. Deze schildering refereert aan de opleiding die de 13-jarige Wilhelmina ten tijde van de bouw doorliep. Het koningschap (de leeuw) wacht op haar. De twee figuren aan de einder zijn mogelijk haar ouders: koning Willem III Emma als koningin-regentes. De schouw in de hofdamevestiaire bevat alleen het Rijkswapen.
Het schoorsteenstuk hier toont Naastenliefde: een van de zeven deugden. De deugd wordt verbeeld door een vrouwfiguur in 19e-eeuwse kleding die haar hart aanbiedt. Ze wordt omringd door een reddingsboei en een blusslang. Drenkelingen en brandslachtoffers kunnen rekenen op het hart van hulpverleners die handelen uit naastenliefde.
Bronnen:
Jacob Cats, embleem ‘Amissa libertate laetior, Bly door slaverny’, in: Sinne- en minnebeelden, 1627.
Daniel Heinsius, ‘Perch'io stesso mi strinsi ‘Cupido sit vast met verlangen, om het vogeltje te vangen’, in: Quaeris quid sit Amor, 1601.
Pieter Cornelisz. Hooft, ‘VVillighe vanckenis’, in: Emblemata amatoria, 1611.
E. de Jongh, Tot lering en vermaak, Betekenissen van Hollandse genrevoorstellingen uit de zeventiende eeuw, 1976, p. 286.
