Handboek Kunst op stations

De Kunstcommissie voor stations, een samenwerking tussen NS Stations, ProRail en Bureau Spoor­bouwmeester, adviseerde de afgelopen jaren bij uiteenlopende kunstprojecten- en initiatieven. Al deze ervaringen zijn nu gebundeld in een nieuw handboek: Kunst op stations. In dit handboek wordt niet alleen de visie op kunst in stations beschreven, maar ook de omgang met bestaande kunstwerken én hoe om te gaan met nieuwe opdrachten of verzoeken. Ook staat de rol van de kunstcommissie en de stuurgroep kunst beschreven.

Al vanaf de bouw van het eerste station zijn er honderden kunstwerken gerealiseerd die samen het verhaal van het spoor vertellen en in het teken staan van de reis in al zijn facetten. Daarbij is kunst tot op zekere hoogte maatwerk. De vrijheid die een kunstenaar krijgt is doorgaans groot. Daarin wijkt kunst af van de standaard ontwerpopgaven in en rondom stations. Maar dat betekent niet dat de omgang met kunst niet goed te borgen is in bestaande processen. Voorbeelden hiervan zijn de totstandkoming van een wandvullend tegelkunstwerk voor station Leeuwarden. Of de verrijking van een perron met een videokunstwerk op initiatief van een kunstenaar in station Amsterdam Sloterdijk. Een ander voorbeeld is het haalbaarheidsonderzoek rond het plaatsen van een beeld op het drukke Utrecht Centraal, aangeboden door een charitatieve cultuurstichting.

In het nieuwe handboek wordt het beheer en onderhoud van bestaande kunstwerken beschreven, en gaat men in op vragen over restauratie, wijziging of beëindiging. Ook wordt het werk van de Kunstcommissie voor stations en de Stuurgroep kunst beschreven. De Kunstcommissie voor stations stuurt op de thematiek, belevingswaarde en kwaliteit van

Een verzameling van vijftig stations die een representatief beeld geeft van het gebouwenbezit van de Nederlandse Spoorwegen en ProRail. Het gaat om bijzondere gebouwen, stuk voor stuk met architectonisch unieke kenmerken, die de moeite waard zijn om te behouden. De uitraling van en aandacht voor De Collectie straalt ook af op alle andere Nederlandse stations, niet onderdeel van deze verzameling van vijftig

. Daarbij vinden zij een open houding ten aanzien van initiatieven en samenwerking met andere partijen om kunst te realiseren van belang, maar er worden ook

Kaders zijn richtinggevende uitgangspunten voor de toepassing van visies en deelvisies binnen een ontwerpopgave.

gehanteerd voor de beoordeling van verzoeken van anderen. Voor kunstopdrachten die NS Stations en/of ProRail zelf verzorgen wordt het proces van idee tot onthulling verduidelijkt.