In 1881 werd de spoorlijn van Haarlem naar Zandvoort aangelegd op initiatief van een groep ondernemers. Zij wilden in navolging van het populair geworden zeebaden een mondaine badplaats stichten. De comfortabele ontsluiting per trein verbond Zandvoort met Haarlem en Amsterdam. Ook was sprake van directe treindiensten naar Duitsland en Zwitserland. Zandvoort werd een badplaats met internationaal aanzien; eerst geliefd bij de elite en daarna populair bij het brede publiek.
Het huidige stationsgebouw van Zandvoort aan Zee – destijds Zandvoort Bad geheten – werd in gebruik genomen op 26 juni 1908. Het verving het station Zandvoort Dorp. Het riante stationsgebouw bevat stijlkenmerken van de Hollandse renaissance en de art nouveau. Het beschikt over een bescheiden decoratieprogramma met het thema ‘visserij en zee’. Het stationsontwerp wordt toegeschreven aan D.A.N. van Margadant die als architect werkzaam was bij de Hollandse IJzeren Spoorwegmaatschappij (HIJSM).
Wapens van Zandvoort en provincies
In de wand van de stationshal zijn in elf vierkante vensters glas-in-loodramen aangebracht. Ze tonen tien provinciewapens en het gemeentewapen van Zandvoort. De wapens symboliseren de verbinding van Zandvoort met de rest van Nederland. Van links naar rechts zien we de wapens van: Limburg, Zeeland, Holland (ondersteboven), Friesland, Utrecht, Zandvoort, Overijssel, Gelderland, Holland, Noord-Brabant en Groningen (gespiegeld). Het wapen van de provincie Drenthe ontbreekt.
De ramen van twee wapens zijn verkeerd in de vensters aangebracht. Eén van de wapens van Holland is ondersteboven in de sponning gezet. Tot 1907 voerden de provincies Noord- en Zuid-Holland hetzelfde wapen: het huidige wapen van Zuid-Holland. Vandaar dat het wapen van Holland tweemaal is afgebeeld. Dit is ook het geval bij het raam in het koninklijke paviljoen van Amsterdam Centraal. In 1907 kreeg Noord-Holland een eigen wapen. Dat werd een combinatie van het Hollandse en het West-Friese wapen. Het wapen van de provincie Groningen is gespiegeld aangebracht. Het is onbekend of dat bij de bouw in 1908 al zo was of dat dit tijdens de restauratie eind twintigste eeuw is gebeurd.
Boven de trap die naar de perrons leidt, bevinden zich nog vijf glas-in-loodramen: een gestileerde versie van het wapen van Amsterdam te midden van vier zeepaardjes. Het glas is fel en helder gekleurd. Er is geen grisaille op aangebracht. De gestileerde diermotieven en de grafische stijl verraadt dat de ramen zijn vervaardigd in de periode waarin de art nouveau populair was. Deze invloed komt ook terug in de sjabloonschilderingen en in tegeltableaus op de gevel.
Wie de schilderingen, het glas-in-lood en de tegeltableaus ontworpen heeft, is onbekend.
