De discipline architectuur heeft altijd een centrale rol gespeeld binnen het spoor. Architecten zijn en waren betrokken bij de bouw van stations, de aanleg van kunstwerken, ingrepen in het landschap en diverse andere bouwwerken rond het spoor. De rol van ontwerper was dermate groot dat zij hoe langer hoe meer in vaste dienst van de spoorwegmaatschappijen kwamen werken, met de functie van Spoorbouwmeester als exemplarisch voorbeeld. Naast de architectonische discipline, kent het spoor ook een kenmerkende vormgevings- en design traditie. Deze is geworteld in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Samenvallend met het moderniseringsplan Spoorslag 70 werd een nieuwe huisstijl ontwikkel die, ‘van vlag tot treinstel’, de Nederlandse Spoorwegen van een nieuw imago zou voorzien: modern, met allure en marktgericht. De afdeling design werd verantwoordelijk voor de vormgeving van reisinformatie, bewegwijzering, spoorboekjes, spoorvertrekstaten etc. In de jaren zeventig breiden de designwerkzaamheden zich uit naar het industrieel ontwerp. Designers werden nu ook betrokken bij de ontwikkeling van materieel, het interieur van treinen en de ontwikkelingen van meubilair. Organisatorisch was de design discipline onderdeel van verschillende afdelingen; van NS Design, de afdeling Vormgeving (deel van NS Corporate Communicatie) tot het huidige Bureau Spoorbouwmeester. Net als de discipline architectuur heeft het design een centrale positie in het Spoorbeeld: het samenhangende beleid op diverse schaalniveaus voor ontwerpopgaven binnen het spoor.
