De cultuur van het reizen
Het Spoorbeeld heeft aandacht voor het spoor als publieke ruimte, de culturele opgave van het spoor, de relatie tussen spoor en omgeving en de rijke geschiedenis.
Op en rond het spoor vinden van oudsher talloze ontmoetingen plaats; tussen het spoor, het station, de stad en het landschap en natuurlijk ook tussen reizigers onderling. Al deze ontmoetingen tezamen zijn van invloed op de identiteit van het spoor. Ze maken het spoor sociaal, cultureel en ruimtelijk tot een bijzondere plek met een heel eigen traditie. Het Spoorbeeld heeft veel aandacht voor het spoor als publieke ruimte, de culturele opgave van het spoor, de relatie tussen het spoor en de omgeving en de rijke geschiedenis. In een dynamische, steeds veranderende omgeving zorgt het Spoorbeeld voor eenduidigheid, herkenbaarheid, samenhang en leesbaarheid.
Traditioneel zijn het trein- en productdesign, de stationsarchitectuur en de inpassing van spoor en station in de omgeving bepalend voor de spooridentiteit. Het Spoorbeeld verankert deze traditie. Om dat goed te kunnen doen heeft het Spoorbeeld oog voor de ontwikkelingskansen op en rond het spoor. Zo ontstaan aanknopingspunten voor verdere ontwikkeling en behouden we de kenmerkende eigenschappen die door reizigers en spoorsector zo worden gewaardeerd.
Integraal: diverse schaalniveaus
Het Spoorbeeld stimuleert het besef dat iedere opgave onderdeel is van een groter geheel.
Het Spoorbeeld legt verbanden tussen de verschillende schaalniveaus en disciplines binnen alle routeonderdelen van het spoor. Het stimuleert een integrale aanpak van ontwerpopgaven: van architectuur en stedenbouw, industrieel ontwerp, grafische vormgeving en merkidentiteit tot monumenten en kunst. Het Spoorbeeld laat zien dat geen enkele opgave op zichzelf staat maar onderdeel is van een bredere context. Werken vanuit het Spoorbeeld betekent dat er op ieder niveau naar relaties wordt gezocht. Met een groeiende diversiteit aan producten, diensten en aanbieders zorgt dit voor een helder totaalproduct met integrale kwaliteit en samenhang.
De reiziger centraal
Het Spoorbeeld is er voor alle reizigers. Het spoor is een publieke voorziening. Het wordt gebruikt door talloze mensen met heel verschillende achtergronden. Het Spoorbeeld zorgt dat al deze reizigers goed hun weg kunnen vinden en het spoor als , , en ervaren. Daarmee draagt het zorg voor reisplezier en een goede oriëntatie in een vertrouwenwekkende omgeving.
Routedenken
Vanuit het heeft het Spoorbeeld aandacht voor de opeenvolging van ervaringen en ruimten die zo eigen zijn voor de reis.
De voorbereiding van de reis, het vervoer van en naar het station, het gebruik van het station en het verblijf in de trein: alle zijn van invloed op de reisbeleving. Om de beleving zo optimaal mogelijk te maken, is afstemming tussen de verschillende onderdelen van de reis gewenst, bijvoorbeeld in het aanbod van reisinformatie en voorzieningen, maar ook in de ervaring van de gehele reisomgeving. Daarom staat binnen het Spoorbeeld naast de plek ook de beweging en ervaring van de route centraal, zowel vanuit het perspectief van de reiziger als dat van de omgeving. Op basis van dit is het Spoorbeeld georganiseerd in vijf routeonderdelen: station, stationsomgeving, spoor, en de trein. Daarmee omvat het Spoorbeeld alle spoorgerelateerde objecten, structuren en gebouwen – en hun context – die van invloed zijn op de ervaring van de reiziger en de omgeving.
Raakvlakken tussen routeonderdelen
Routeonderdelen gaan in elkaar over en staan nooit op zichzelf.
De grenzen tussen de routeonderdelen zijn niet hard. Ze gaan in elkaar over en hebben verband met elkaar. De routeonderdelen maken deel uit van de ervaring van de hele reis. Voor de verschillende ontwerpopgaven – van klein tot groot – betekent dit dat ze nooit op zichzelf staan. Alle opgaven zijn zich bewust van hun positie in de route en de raakvlakken met de andere routeonderdelen. Voor alle betrokken partijen betekent dit dat ze zich niet alleen verdiepen in de opgave an sich, maar zich ook laten inspireren door de aanpalende routeonderdelen. Hoewel de ontwerpende aandacht van het Spoorbeeld in eerste instantie op het spoor gericht is, heeft het Spoorbeeld daarbij ook aandacht voor het . Daar waar er raakvlakken met het zijn, worden deze benoemd en in uitgewerkt.
De gewenste ervaring: vier kernwaarden
De vormen het hart van het Spoorbeeld. Samen zorgen ze voor een aantrekkelijke reisomgeving en comfort voor de reiziger.
Het Spoorbeeld zorgt voor reisplezier, comfort en een goede oriëntatie in een vertrouwenwekkende omgeving. Hierbij hanteert het Spoorbeeld de , , en . Samen vormen ze het hart van het Spoorbeeld. Als de sturende en meest kenmerkende eigenschappen, zijn ze het ijkpunt voor de uitstraling en ervaring van het spoor. Consequent toegepast en in samenhang met de bestaande richtlijnen en regelgeving leggen ze de basis voor een aantrekkelijke reisomgeving met een duurzame kwaliteit.
Toegankelijk
Het spoor is een publieke voorziening. Daarom is het uitnodigend en laagdrempelig van aard. Om de reis zo goed mogelijk te laten verlopen, is de hele overzichtelijk en makkelijk te begrijpen, inclusief alle middelen en voorzieningen om te kunnen reizen. Dit zorgt voor optimaal gebruiksgemak.
Menselijk
Het spoor is er voor iedereen. Alle reizigers kunnen zich er makkelijk en zelfstandig bewegen. Een menselijke maat zorgt voor een prettig en veilig gevoel. Ook het gebruik van middelen en voorzieningen is eenvoudig. Het spoor anticipeert op de wensen en behoeften van de verschillende soorten reizigers, zowel tijdens de reis als tijdens het verblijf op en rond het station. Hierdoor voelen reizigers zich gewaardeerd, thuis en welkom.
Vertrouwd
Het spoor geeft reizigers vertrouwen, ook in een voor hun (nog) vreemde omgeving. Het biedt herkenning en alles wat mensen nodig hebben om per trein te kunnen reizen.
Karakteristiek
Het spoor geeft ruimte aan eigenheid, verrassing en tijdelijke impulsen. Het laat zich inspireren door de plek, de omgeving en de gebruikers van het station. zijn de omgeving van het spoor (architectuur, stedelijk interieur, stad en landschap) en de elementen daarbinnen die de plek een lokaal, regionaal en nationaal herkenbare, eigen identiteit geven.
Generiek en specifiek
De begrippen en zorgen voor een goede verhouding tussen eenheid en verscheidenheid. Daardoor blijft het spoor herkenbaar voor iedereen.
Het Spoorbeeld maakt onderscheid tussen en onderdelen. Zo ontstaat duidelijkheid over plekken waar de algemene vormgeving, beeldtaal en inrichtingsprincipes essentieel zijn en plekken waar ruimte is voor een eigen aanpak. Daarmee wordt het mogelijk om op het spoor eenheid in de verscheidenheid te ervaren.
Generiek
Onder vallen die objecten en elementen die mensen nodig hebben om per trein te kunnen reizen: van bewegwijzering tot een heldere indeling van stations. De gewenste ervaring wordt bereikt door het toepassen van principes en richtlijnen voor ordening en vormgeving. De spoorbeeldkernwaarden en het perspectief van de reiziger vormen altijd het vertrekpunt.
Specifiek
zijn die elementen in de die de plek en/of de route een eigen signatuur geven. Dan gaat het bijvoorbeeld om de wijze waarop het spoor het landschap doorsnijdt, de stedenbouwkundige inpassing van spoor en station in stad, dorp of wijk, het stedelijk interieur rond stations, de vormgeving van de stations zelf maar ook om de bruggen, tunnels, geluidsschermen en viaducten op de route. De gewenste ervaring wordt bereikt door maatwerk te leveren en in te spelen op de kenmerken van de omgeving.
Profilering van spoorpartijen
Binnen een herkenbare basis hebben de verschillende spoorpartijen de ruimte zich op eigen wijze te presenteren.
Het Spoorbeeld zorgt voor een herkenbare basis waarbinnen alle betrokken partijen de ruimte krijgen om zich verder te profileren of presenteren. Dan gaat het bijvoorbeeld om dienstverleners, concessiehouders, vervoerders en retailers. Binnen hun eigen domein presenteren zij zich met hun eigen huisstijl. Alleen daar waar het eigen domein en de neutrale elkaar raken, is sprake van kaderstellende eisen ten aanzien van de vormgeving van toepassing.